Το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) και ο Οργανισμός Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ φέρνουν στο ελληνικό κοινό το εμβληματικό έργο Maman (1999) της Αμερικανογαλλίδας γλύπτριας Louise Bourgeois (1911-2010). Η διάσημη γιγαντιαία αράχνη της Bourgeois -ένα από τα έργα που την έκαναν παγκοσμίως γνωστή- θα εκτεθεί στον χώρο της Εσπλανάδας του ΚΠΙΣΝ για διάστημα επτά μηνών, με ελεύθερη, ανοιχτή πρόσβαση στο κοινό.

Oι δύο φορείς συνεργάζονται για πρώτη φορά, προκειμένου για τη διάδοση της σύγχρονης τέχνης και την επαφή της με το ευρύ κοινό. Κοινός τους στόχος είναι ο επαναπροσδιορισμός του δημόσιου χώρου, καθώς και η αναβάθμιση της καθημερινότητας του πολίτη.

Η εικαστική εγκατάσταση του Maman -από την πλευρά του ΚΠΙΣΝ- πραγματοποιείται χάρη στη νέα δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) προς το ΚΠΙΣΝ για την κάλυψη των λειτουργικών εξόδων και του προγραμματισμού του.

Μέσα από την τέχνη της, η Louise Bourgeois εξέφρασε τις βαθύτερες σκέψεις και τους φόβους της, διαχειρίστηκε τα προβλήματά της και έδωσε μορφή στα συναισθήματά της. Στα χαρακτικά, τα σχέδια, τα έργα από υφάσματα, τις εγκαταστάσεις και τα γλυπτά της, για τα οποία έγινε περισσότερο γνωστή, η Bourgeois εξερευνά τις έννοιες της ενοχής, του φόβου, της μνήμης, της μητρότητας και της αγάπης.

Η τέχνη της Bourgeois ήταν έντονα επηρεασμένη από τη ζωή της, ιδιαίτερα από τα παιδικά της χρόνια. Δημιούργησε τα πρώτα της σχέδια με αράχνες στα τέλη της δεκαετίας του 1940, ενώ 50 χρόνια αργότερα δημιούργησε τις γιγαντιαίες τρισδιάστατες αράχνες για τις οποίες έχει γίνει τόσο γνωστή.

Το Maman, με ύψος πάνω από 10 μέτρα, δημιουργήθηκε το 2000, ως πρώτη ανάθεση για το Turbine Hall της Tate Modern, και στη συνέχεια χυτεύθηκε σε μπρούντζο, χάλυβα και μάρμαρο. Όπως έχει δηλώσει η Bourgeois, το Maman συμβολίζει τη μητέρα της, η οποία ύφαινε και αποκαθιστούσε ταπισερί. Έχοντας είκοσι μαρμάρινα αυγά στην κοιλιά-κλωβό της, το γλυπτό υποδηλώνει τη μητρική προστασία. Ωστόσο, η σχέση της καλλιτέχνιδας με τη μητρότητα ήταν αντιφατική και περίπλοκη. Κυριαρχώντας στον χώρο και παραπαίοντας πάνω σε λεπτά, αρθρωτά πόδια, το Maman προκαλεί επίσης φόβο και υποδηλώνει παγίδευση.

Με αφορμή την έκθεση σχεδιάστηκε και υλοποιείται ένα πλούσιο πρόγραμμα παράλληλων δράσεων (θεατρικές αναγνώσεις, εργαστήρια, σχολικά και εκπαιδευτικά προγράμματα, προγράμματα ειδικά για μέλη, θεματικές ξεναγήσεις) που πραγματοποιείται χάρη στη δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ), απευθύνεται τόσο σε παιδιά όσο και σε ενήλικες και θα διαρκέσει μέχρι τον Νοέμβριο. Πρωταρχικός στόχος αυτών των εργαστηρίων, των σχολικών προγραμμάτων, των δράσεων αποκλειστικά για μέλη και των ξεναγήσεων είναι να ενισχύσουν την κατανόηση και την εμβάθυνση στο έργο της Bourgeois και των θεματικών που αυτό αντανακλά, συστήνοντας τη σύγχρονη τέχνη και στο λιγότερο μυημένο κοινό.

Το παράλληλο πρόγραμμα αναλυτικά μέχρι και τον Ιούνιο έχει ως εξής:

Εργαστήρια για παιδιά

Εργαστήριο γλυπτικής: Φτιάξε γλυπτά με τον τρόπο της Louise Bourgeois

Σε αυτό το εργαστήριο γλυπτικής τα παιδιά θα επιχειρήσουν να ξετυλίξουν το κουβάρι της καλλιτεχνικής ζωής της Bourgeois και να φτιάξουν τα δικά τους έργα εμπνευσμένα από το ευρύτερο έργο της.

Θα εστιάσουν σε τρεις σημαντικές περιόδους της ζωής της (πρώτη περίοδος: γλυπτά- άνθρωποι, δεύτερη περίοδος: διαφορετικά υλικά, τρίτη περίοδος: κλειστοί εσωτερικοί χώροι). Το Maman θα αποτελεί την αφετηρία για καθε εργαστήριο, αφού το στοιχείο της αράχνης απασχόλησε την καλλιτέχνη για περίπου 50 χρόνια.

Οι συμμετέχοντες/ουσες θα γνωρίσουν τις διαφορετικές αυτές περιόδους μέσα από εικόνες και σχέδια, τα διαφορετικά υλικά που χρησιμοποιούσε η Bourgeois, αλλά και τους συμβολισμούς που επέλεγε με βάση τα βιώματα της παιδικής της ηλικίας.

Έτσι, θα μυηθούν στο έργο της, και μέσα από την κατάσταση της θραυσματικότητας, θα δημιουργήσουν έργα που θα προκύπτουν από τα δικά τους συναισθημάτα (φόβος, θυμός, χαρά) ανακαλύπτοντας, με αυτόν τον τρόπο, έναν κόσμο όπου η τέχνη συνδέεται άμεσα με τη ζωή.

Για παιδιά 7 έως 10 ετών
Κυριακή 10/4, Κυριακή 8/5, Κυριακή 12/6
11.00-13.00, Εσπλανάδα
Σχεδιασμός και υλοποίηση: Βασίλης Γεροδήμος, εικαστικός
Υποστήριξη εργαστηρίου: Λυδία-Ελένη Βαϊρακταράκη, εικαστικός

Εικαστικό παιχνίδι: Η Αράχνη που ταξίδεψε τον κόσμο 

Πώς κατασκευάζεται ένα τόσο μεγάλο γλυπτό; Από τι υλικό είναι φτιαγμένο; Πώς μεταφέρεται; Ολόκληρο ή σε κομμάτια; Και μετά πώς συναρμολογείται; Χωράει σε όλα τα μουσεία ή κάποια αναγκάζονται να το τοποθετήσουν σε εξωτερικό χώρο; Σε πόσες χώρες έχει ταξιδέψει η γιγαντιαία αράχνη; Ποια άλλα σημαντικά έργα έχει συναντήσει στο ταξίδι της; Η Bourgeois  ακολουθούσε την αράχνη της παντού; Πότε η Bourgeois  έφτιαξε την πρώτη της αράχνη; Έχετε δει την αράχνη σε κάποιο άλλο μέρος του κόσμου; Τι συνέβη κάποτε στο Μουσείο Γκουγκενχάιμ;

Ένα εικαστικό παιχνίδι που έχει ως στόχο να παρουσιάσει πληροφορίες για το ταξίδι του μεγάλου γλυπτού στον κόσμο και να βοηθήσει, παράλληλα, τα παιδιά να γνωρίσουν καλύτερα το ίδιο το έργο της Louise Bourgeois, αλλά και τα μουσεία του κόσμου!

Στο τέλος, τα παιδιά θα κατασκευάσουν το δικό τους μικρό έργο για να το εκθέσουν στο δικό τους αυτοσχέδιο μουσείο, στο δωμάτιο τους ή όπου αλλού επιθυμούν.

Για παιδιά 5 έως 8 ετών
Σάββατο 30/4, Κυριακή 15/5, Κυριακή 5/6
11.00-12.30, Εσπλανάδα

Σχεδιασμός-υλοποίηση: Playroom (Ιωάννα Γουζέλη, Αγγελική Μπόζου)

Eργαστήριο σχεδίου: Μάντεψε με τι μοιάζει

Σε αυτό το εργαστήριο σχεδίου και παρατήρησης αντλούμε έμπνευση από τη φύση και το έργο Maman της Louise Bourgeois, καθώς και από σειρές σχεδίων/χαρακτικών της καλλιτέχνιδος που ανήκουν στη συλλογή του Museum of Modern Art (ΜοΜΑ) στη Νέα Υόρκη. Έχοντας ως εργαλεία φυσικά υλικά (κλαδιά, πέτρες), χαρτί και ξυλομπογιές, φτιάχνουμε μορφές και σχέδια και τα αποτυπώνουμε στο χαρτί.

Στόχος του εργαστηρίου είναι η εξοικείωση με τη μορφή της αράχνης που σταδιακά θα οδηγήσει στη διερεύνηση της σχέσης μας με τη φύση και τη θέση μας μέσα σε αυτήν.

Για παιδιά 8 έως 12 ετών
Σάββατο 16/4, Σάββατο 7 και 21/5, Σάββατο 4/6
17.00-18.30, Εσπλανάδα

Σχεδιασμός-υλοποίηση:  Αντιγόνη Μιχαλακοπούλου, Εικαστικός, Αρχιτέκτων, εκπαιδευτικός της τέχνης

Εργαστήριο γλυπτικής για ενήλικες: To συναίσθημα ως εργαλείο για έργα μεγάλης κλίμακας

Ένα εργαστήριο γλυπτικής που θέτει στο επίκεντρό του τη μεγάλη κλίμακα και το πώς αυτή συσχετίζεται με το συναίσθημα και το σώμα μας.

Μέσα από το έργο της  Bourgeois βλέπουμε πώς η μεγάλης κλίμακας γλυπτική περιβάλλει τον θεατή και τον προκαλεί να βιώσει σωματικά συναισθήματα -πολλές φορές απωθημένα: οικειότητα, φόβο, συγγένεια, απομόνωση, επιθυμία. Τα γλυπτά της Bourgeois μας διδάσκουν κάτι πολύτιμο: ότι τα συναισθήματα παραμένουν, μας περιβάλλουν και παρότι είναι ενίοτε δύσκολο να διατυπωθούν με λόγια μπορούν, εντούτοις, να διατυπωθούν ως μορφές.

Στο εργαστήριο οι παραπάνω ιδέες υλοποιούνται μέσα από τη μέθοδο της γλυπτικής μακέτας ως ένα πειραματικό εργαλείο έκφρασης της φόρμας και ταυτόχρονα μελέτης της μεγάλης κλίμακας. Η Bourgeois καταλήγει στο έργο Maman σταδιακά, μέσω μιας διαδικασίας αναμέτρησης με το σώμα και το χώρο. Στο εργαστήριο οι συμμετέχοντες καλούνται να ερευνήσουν τα δικά τους συναισθήματα μέσα από συνθέσεις που μπορούν να λειτουργήσουν ως μικρά γλυπτά ή προπλάσματα για μεγάλα έργα. Στόχος του εργαστηρίου είναι η κατανόηση βασικών αρχών της μεγάλης κλίμακας μέσω μιας βιωματικής εμπειρίας.

Ακολουθώντας αυτό το νήμα, το εργαστήριο θα εστιάσει σε ένα συναίσθημα ανά συνάντηση προκειμένου να εξετάσει τόσο τον ίδιο τον ψυχισμό της Bourgeois όσο και αυτόν των συμμετεχόντων σε διάλογο με τα έργα που θα παραχθούν. Φόβος, προσμονή, στοργή, μοναξιά και επιθυμία είναι μια σειρά συναισθημάτων που θα λάβουν μορφή ως αντικείμενα.

Παράλληλα, κατά τη διάρκεια του εργαστηρίου, θα αναλυθούν βασικές αρχές της γλυπτικής μεγάλης κλίμακας προκειμένου να γίνει κατανοητό το πώς ένα αντικείμενο μπορεί να λειτουργήσει ως μικρό γλυπτό αλλά ταυτόχρονα και ως μακέτα για ένα έργο στο δημόσιο χώρο. Οι συμμετέχοντες θα πειραματιστούν με διάφορα υλικά, απλά και ευμετάβλητα, όπως το ύφασμα και ο πηλός, που θα συνδυαστούν με found objects για την δημιουργία γλυπτικών συνθέσεων. Οι συμμετέχοντες μπορούν επίσης να φέρουν δικά τους αντικείμενα που θα ήθελαν να ενσωματώσουν στο συναίσθημα-έργο που θα δουλεύουν.

Για ενήλικες
Τετάρτη 13/4, Τετάρτη 4 και 18/5, Τετάρτη 1 και 15/6
18.00-20.00, Εσπλανάδα
Σχεδιασμός-υλοποίηση: Στεφανία Στρούζα, εικαστικός
Υποστήριξη εργαστηρίου: Ελίνα Λούκου, αρχιτέκτονας

Για κρατήσεις θέσεων στα εργαστήρια επισκεφτείτε το snfcc.org.

Μία βόλτα στο μουσείο με… σακίδιο για όλη την οικογένεια στο Μουσείο Φωταερίου Η ζωή δεν είναι μαυροπίνακας όπως μπορεί να ομορφύνει με έναν Ocean en Illumination - Μια διαδρομή μαγευτική ανάμεσα σε γιγαντιαία φωτεινά γλυπτά των θαλασσών Η ζωή μας μια βόλτα - "Μια μέρα χωρίς" και στο θέατρο αλλά και στη ζωή, με λίγη από τη Χριστουγεννιάτικη μαγεία του ΚΠΙΣΝ