Καλοκαίρι, φθινόπωρο, χειμώνας, άνοιξη, καλοκαίρι…Διαβάσα (με)

Βρέθηκα σε μεγάλο πολυκατάστημα εχθές με τα κορίτσια προς αναζήτηση ενός βιβλίου που είχε να αγοράσει η Αλίκη για το μάθημα λογοτεχνίας. Η καλύτερή μου στιγμή. Να χαζέψω τους τίτλους των βιβλίων, να πιάσω με τα χέρια μου λεπτά φρέσκα μυρωδάτα βιβλία και στο ξεφύλλισμά τους να ξεκινήσω για μερικά λεπτά ένα μικρό εσωτερικό ταξίδι που απαλά με ένα φτερό θα γαργαλίσει στιγμιαία το φλοιό της ψυχής και θα με κάνει να χαμογελάσω, να λαχταρήσω ή να μαραζώσω. Και τούτο εδώ το λεπτό ορθογώνιο βιβλίο με τα πλουμιστά του χρώματα και το λευκό σπίτι στο εξώφυλλο διαισθάνθηκα ότι έκρυβε πολλά μυστικά.

Και έφθασα στο σπίτι μου, ναι στο δικό μου ζεστό σπίτι, κάθισα στον καναπέ αναπαυτικά και το διάβασα – μονορούφι. Και ήθελα λίγο ακόμα. Μερικές ακόμα μόνο σελίδες με εκείνες τις ίδιες λέξεις και εικόνες για να θυμηθώ όλα εκείνα τα σπίτια που άφησα και όλα εκείνα που γέμισα.

Γιατί στο βιβλίο της Αργυρώς Πιπίνη το κυρίαρχο ρόλο τον έχει ένα σπίτι. Ένα σπίτι γκρίζο, μόνο, θλιμμένο και εγκαταλελειμμένο από τους ανθρώπους που είχε μαραζώσει από την πολλή μοναξιά. Αναπολούσε τα γέλια και τα τραγούδια που κάποτε οι τοίχοι του και τα δωμάτιά του είχαν φιλοξενήσει, νοσταλγούσε το άκουσμα των παραμυθιών που οι γιαγιάδες και οι παππούδες αφηγούνταν στα εγγόνια και κάθε ημέρα, κάθε μήνα, κάθε χρόνο ζάρωνε και πιο πολύ. Μόνη σύντροφός του μία μηλιά που καρτερικά μαζί με εκείνο άντεχε την ερημιά και ήλπιζε. Ονειρευόταν τις καλύτερες ημέρες που στις ρίζες της θα ακουστούν πατημασιές, το δέρμα της θα το χαϊδέψουν μικρά χεράκια και τους καρπούς της θα τους απολαύσουν οι καινούργιοι φίλοι της.

Μία νέα σελίδα ξεκινάει όταν την καγκελόπορτα περνάει μία νέα οικογένεια που αναζητά ένα μέρος για να μείνει, ένα μέρος για να χτίσει και πάλι τα όνειρά της και να ξεκινήσει τη ζωή της. Και τότε όλα ξαφνικά αλλάζουν. Το σπίτι μεταμορφώνεται από την αγάπη και τη φροντίδα τους, ο κήπος, και η μηλιά ξανανιώνουν, ανασταίνονται, έχουν πάλι πνοή.
Και στις επόμενες σελίδες με περισσότερη ζωντάνια οι λέξεις ξεπηδούν από το βιβλίο λες και τραγουδούν. Γιατί το σπίτι μας αφηγείται την ιστορία αγάπης που ξετυλίγεται με τους νέους του κατοίκους.

Μία ιστορία δοσοληψίας, γενναιοδωρίας και συντροφικότητας, σεβασμού και φροντίδας. Η οικογένεια το φροντίζει και το ζεσταίνει αλλά και εκείνο από την πλευρά του προσφέρει τα δικά του δώρα σε εκείνους: όχι μόνο ασφάλεια και ζεστασιά αλλά και τις ιστορίες του και τα πρόσωπα από το παρελθόν που με φυσικότητα εκείνοι τις οικειοποιούνται – κάδρα παλιών φωτογραφιών στολίζουν τους τοίχους τους ενώ τα παλιά παιχνίδια διασκεδάζουν τους νέους κάτοικους.

Με φυσικό τρόπο το κουβάρι του παρελθόντος συνεχίζει το δρόμο του ξετυλίγοντας τα γεγονότα όπως αυτά διαδραματίζονται σχεδόν καρμικά με το πέρασμα των εποχών: φθινόπωρο, χειμώνας, άνοιξη, καλοκαίρι….

Οι εικόνες άλλοτε θλιμμένες και άλλοτε πιο χαρωπές, ακολουθούν αυτή την εξέλιξη της ιστορίας δίνοντας και το στίγμα του συναισθήματος του σπιτιού αλλά και των νέων ενοίκων του. Γιατί το σπίτι και οι ένοικοί του πάνε μαζί. Συμπορεύονται, μοιράζονται στιγμές και διαμορφώνουν τη συναισθηματική κατάσταση. Η Ίρις Σαμαρτζή έχει κάνει θαύματα για μία ακόμη φορά χαράζοντας με τις σωστές πινελιές την ιστορία της Αργυρώς Πιπίνη. Και το αισθητικό αποτέλεσμα γοητεύει τον αναγνώστη μικρό η μεγάλο.

Πρόκειται για ένα βιβλίο που το κείμενο δεν στηρίζει απαραίτητα μία συγκεκριμένη ιστορία με αρχή μέση και τέλος. Οι πρωταγωνιστές δεν έχουν όνομα και δεν θα μάθουμε πολλά για αυτούς, ούτε για το παρελθόν τους αλλά ούτε και για το μέλλον τους. Μόνο να φανταστούμε μπορούμε και να τους δώσουμε εμείς αν επιθυμούμε την ταυτότητά τους. Άλλωστε δεν έχει καμία απολύτως σημασία.

Σημασία έχει η κατανόηση γενικότερων και μεγαλύτερων νοημάτων όπως αυτά ξεπηδούν μέσα από όλα τα εργαλεία που έχουν και θα χρησιμοποιηθούν: εικόνα, λέξεις και γιατί όχι ήχος φωνής του αναγνώστη. Νοήματα όπως αυτό της ζεστασιάς, της μοναξιάς, της υπομονής, της φροντίδας, του ξεριζωμού, της ανασφάλειας, της οικογένειας, της φιλίας, τα απώλειας και σε αφήνω εσένα να συμπληρώσεις όσα θέλεις, φαντάζεσαι ή νιώσεις.

Υπέροχο βιβλίο –

«Δὲν ξέρω πολλὰ πράγματα ἀπὸ σπίτια, θυμᾶμαι τὴ χαρά τους καὶ τὴ λύπη τους
Καινούργια στὴν ἀρχή, σὰν τὰ μωρὰ ποὺ παίζουν στὰ περβόλια μὲ τὰ κρόσια τοῦ ἥλιου,
κεντοῦν παραθυρόφυλλα χρωματιστὰ καὶ πόρτες
γυαλιστερὲς πάνω στὴ μέρα ὅταν τελειώσει ὁ ἀρχιτέκτονας ἀλλάζουν,
ζαρώνουν ἢ χαμογελοῦν ἢ ἀκόμη πεισματώνουν μ᾿ ἐκείνους ποὺ ἔμειναν μ᾿ ἐκείνους ποὺ ἔφυγαν
μ᾿ ἄλλους ποὺ θὰ γυρίζανε ἂν μποροῦσαν ἢ ποὺ χαθῆκαν, τώρα ποὺ ἔγινε
ὁ κόσμος ἕνα ἀπέραντο ξενοδοχεῖο»

Γ. Σεφέρης

Καλοκαίρι, φθινόπωρο, χειμώνας, άνοιξη, καλοκαίρι…
Συγγραφέας: Αργυρώ Πιπίνη
Εικονογράφηση: Ίρις Σαμαρτζή
Εκδόσεις Πατάκης

Εδώ μπορείτε να δείτε μερικά ακόμα “μοναχικά σπίτια”. O φωτογράφος Manuel Pita γυρίζει την Πορτογαλία και καταγράφει με τον φακό του απομονωμένα σπίτια που στέκουν μόνα τους μακριά από οικισμούς και γειτονιές.

«Όταν ο ήλιος πάει για ύπνο»...εμείς το απολαμβάνουμε. Προτάσεις βιβλίων με αφορμη τη Διεθνή Ημέρα Μνήμης Θυμάτων του Ολοκαυτώματος Το νέο βιβλίο του Βασίλη Παπαθεοδώρου με 20 ιστορίες κορυφαίων αθλητών. «Με ταχύτητα, με δύναμη, με πάθος» Ο Κουκούτσης και η Αβγούλα - Διαβάσαμε το νέο βιβλίο